Zmiana proporcji udziału w zyskach spółki jest możliwa w trakcie roku obrotowego oraz po jego zakończeniu. Natomiast zmiana wspólnika, polegająca na włączeniu do spółki osobowej innej osoby, dotychczas niebędącej wspólnikiem, oprócz zgłoszenia do KRS, wymaga powiadomienia urzędu skarbowego.

W przypadku spółki jawnej właściwy formularz to CIT-15J, jeśli po zmianie wspólników w skład spółki wejdą np. spółki z o.o. Od 2026 roku nastąpi zmiana w postaci zniesienia corocznego składania CIT-15J przez spółki jawne, jeśli nie zmienił się w nich skład wspólników – art. 1 ust. 3a. Natomiast spółki jawne będą miały nadal składać ten formularz w przypadku zmiany składu wspólników.

W związku z dokonaniem zmiany w zakresie podziału zysków i strat spółki osobowej np. jawnej oraz ustaleniem nowych zasad udziału wspólników w zyskach i stratach, przypadających na poszczególnych wspólników tej spółki w sposób, który będzie kształtować je nieproporcjonalnie do wniesionych wkładów, nie powstanie z tego tytułu przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Sama czynność prawna skutkująca zmianą wysokości udziałów w zyskach spółki nie mieści się w katalogu źródeł przychodów zawartych w art. 10 ust. 1 ustawy o PIT pod warunkiem, że wspólnik nie otrzyma w związku z tą czynnością prawną żadnego wynagrodzenia. Stanowisko to potwierdza Dyrektor KiS w interpretacji z 23 września 2025 r. sygn. 0115-KDIT3.4011.626.2025.1.KP.

Zmiana tych proporcji w trakcie roku podatkowego, nawet z mocą od jego początku, wywołuje skutki na przyszłość, co oznacza, że „nowe proporcje” udziału w zysku należy uwzględniać począwszy od miesiąca, w którym nastąpiła wprowadzająca je zmiana umowy spółki. Ustalenie wysokości kolejnej (po zmianie umowy spółki) zaliczki wymaga określenia wysokości dochodu uzyskanego od początku roku według nowych zasad oraz odjęcia od tej wartości zaliczek zapłaconych za poprzednie miesiące.

Organy podatkowe również dopuszczają taką sytuację w spółkach komandytowych. Przykładem jest interpretacja Dyrektora KiS z 14 kwietnia 2025 r. sygn. 0114-KDIP3-1.4011.103.2021.12.EC, w której uznał, że w trakcie roku podatkowego możliwa jest również zmiana proporcji udziału w zyskach. Od momentu tej zmiany zaliczki na podatek dochodowy wspólnika wpłacane są zgodnie z nową proporcją. W takiej sytuacji brak jest obowiązku dokonywania korekty za miesiące, w których zaliczki wpłacane były według poprzedniej proporcji. Oznacza to, że jeśli udział wspólnika w zysku się zmniejszy, może powstać po jego stronie nadpłata; jeśli udział wspólnika w zysku się zwiększy, może powstać po jego stronie konieczność dopłacenia kwoty podatku. W Dzienniku Ustaw ukazało się Rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki z 6 września 2025 roku w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe i ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegające przekazaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. poz. 1311). W przyszłości łatwiej więc będzie organom zweryfikować kwoty należnych zaliczek na podatek odprowadzanych przez wspólników.