Czas na rozliczenie roczne podatników za 2024 rok kończy się już za dwa miesiące (30 kwietnia) a więc warto przeglądnąć, czy są możliwe ulgi do obniżenia podatku, takie jak np. ulga na dzieci, która stosowana jest powszechnie przez wiele osób. Jak wynika z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ulga na małoletnie dzieci przysługuje rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską.

Samo posiadanie władzy rodzicielskiej jest niewystarczające do zastosowania przedmiotowej preferencji. Dla nabycia prawa do ulgi konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne realizowanie, czyli wykonywanie obowiązków, dzięki którym dziecko wychowywane jest w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, w szczególności sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych, po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne.

W ocenie organów podatkowych (m.in. interpretacja indywidualna z dnia 5 grudnia 2024 r., sygn. 0115-KDIT2.4011.472.2024.2.MM), wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Co istotne, samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka, czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej. Przy czym, jeżeli oboje rodzice utrzymują dziecko, tzn. wypełniają swoje obowiązki alimentacyjne, wówczas decyzję o sposobie podziału przysługującej kwoty ustawodawca pozostawił rodzicom, zaznaczając, że kwota ulgi na dziecko dotyczy łącznie ich obojga i mogą oni odliczyć ją w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między rodzicami, którzy wypełniają swoje obowiązki alimentacyjne, ulga przysługuje każdemu z rodziców w częściach równych.

W sytuacji, gdy obojgu rodzicom przysługuje ulga z tytułu wychowywania dziecka za cały rok, ale składają oni odrębne zeznania podatkowe, każde z nich w części E PIT/O w wierszu „liczba miesięcy, za które przysługuje ulga” wpisuje liczbę 12 natomiast w części C w poz. „Ulga na dzieci” wpisuje kwotę, którą odlicza od podatku.

Odliczenie ulgi przysługuje podatnikowi, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, w stosunku do więcej niż jednego dziecka. Przy czym, ulga prorodzinna nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do dziecka podatnika mają zastosowanie przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych czy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, a może to przykładowo nastąpić w przypadku założenia przez pełnoletnie dziecko działalności gospodarczej.

W 2025 roku uprawnionymi do skorzystania z ulgi prorodzinnej określonej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku dzieci pełnoletnich, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, lub do ukończenia 25. roku życia, które uczą się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Polsce oraz w innym państwie, są nadal podatnicy utrzymujący te dzieci, w związku z wykonywaniem przez nich – zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym – ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego.