Zbliżające się terminy obligujące podatników do wdrożenia struktur JPK CIT i JPK ŚT wymagają sprawdzenia jak zostały ujęte składniki majątku trwałego, ale również czy właściwie został ujęty leasing w księgach korzystającego. Jednostki sporządzające sprawozdanie finansowe muszą pamiętać o prawidłowym ujmowaniu umów, na podstawie których mają możliwość korzystać z cudzych składników majątkowych przez okres dłuższy niż 12 miesięcy. Prawo bilansowe określa warunki nakazujące ujęcie takiego składnika jako aktywów. Przy czym umowy leasingu są inaczej definiowane w prawie bilansowym, a inaczej w podatku dochodowym.

Jednostka może zastosować uproszczenie przewidziane w art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości dotyczące kwalifikacji umów leasingowych według zasad określonych w przepisach podatkowych, przy zachowaniu zasady istotności. Przyjęty sposób postępowania wskazane jest opisać w zasadach (polityce) rachunkowości i stosować w sposób ciągły do wszystkich nowo zawieranych umów leasingowych. Jednostka, która przyjmie omawiane uproszczenie, kwalifikuje dla celów bilansowych umowę leasingu tak jak dla celów podatku dochodowego, tj. jako leasing operacyjny. Kwotę comiesięcznego czynszu leasingowego – w równowartości raty kapitałowej i odsetek – odnosi wówczas w ciężar kosztów działalności operacyjnej (jako usługi obce). Nie wprowadza natomiast przedmiotu leasingu do swoich ksiąg rachunkowych. Wskazane jest jednak, aby objąć go ewidencją pozabilansową np. na koncie 09-1 „Obce środki trwałe” (w analityce: Środki trwałe w leasingu).

W ustawie o rachunkowości nie uregulowano, w jaki sposób należy postąpić z umowami leasingu w przypadku utraty prawa do stosowania uproszczeń w związku z wystąpieniem obowiązku poddania sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta. Można odwołać się do Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja” (Dz. Urz. Min. Fin. z 2012 r. poz. 34). Punkt 3.6 KSR nr 7 stanowi, że jeżeli jednostka utraciła prawo do stosowania uproszczeń przewidzianych w przepisach o rachunkowości, wówczas zmienia przyjęte zasady (politykę) rachunkowości. Oznacza to, że powstanie obowiązku poddania sprawozdania finansowego badaniu skutkuje koniecznością zmiany kwalifikacji umowy leasingu. Zdarzenie to wymaga również zmiany polityki rachunkowości, w której było dotychczas wpisane uproszczenie w kwalifikacji umów leasingowych.

KSR nr 7 dopuszcza możliwość kontynuowania zasad kwalifikowania umów leasingu według przepisów podatkowych w odniesieniu do umów leasingu, które są zawarte na dzień utraty zwolnienia. Jak wynika z punktu 3.10 KSR nr 7, w przypadku utraty możliwości stosowania tego uproszczenia, jednostka może w dalszym ciągu stosować przepisy prawa podatkowego w odniesieniu do umów już zawartych na dzień utraty zwolnienia pod warunkiem, że różnice tym spowodowane nie zniekształcają istotnie obrazu sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki.

Jeżeli warunki te nie są spełnione, to uprzednio zawarte umowy leasingu wymagają przekwalifikowania i przekształcenia danych porównawczych (przekwalifikowanie uprzednio zawartych umów na leasing finansowy). Dokonując przekształcenia umowy leasingu i wprowadzenia przedmiotu umowy leasingu do ewidencji środków trwałych, jednostka powinna:

• podzielić ratę leasingową na część kapitałową i odsetkową,
• ustalić stawkę amortyzacji środka trwałego.

Wówczas, gdy leasing jest podatkowo leasingiem operacyjnym, a księgowo leasingiem finansowym, przedmiot umowy leasingu podlega u korzystającego amortyzacji wyłącznie bilansowej, która nie stanowi kosztu podatkowego.