Skopiuj link
Celem tego jest zapobieżenie ewentualnemu zastosowaniu przez aparat skarbowy art. 108 ust. 1 ustawy o VAT. Jeżeli faktura pro forma nie będzie zawierała kwoty podatku VAT, to nie będzie również mogła stanowić podstawy do odliczenia podatku naliczonego. Gdyby jednak faktura pro forma zawierała taki podatek przyszły nabywca nie powinien go odliczać. Należy wskazać, że sprzedawca wystawia fakturę pro forma w celu wskazania kupującemu przedmiotu, kwoty transakcji oraz danych sprzedawcy w celu otrzymania zaliczki, zadatku, czy potwierdzenia przyjęcia zamówienia. Po otrzymaniu części lub całości należności a przed wykonaniem czynności sprzedawca powinien wystawić fakturę zaliczkową, która dopiero wówczas będzie stanowiła dla nabywcy właściwą fakturę z wykazanym podatkiem naliczonym. Nieotrzymanie faktury czy to zaliczkowej, czy to ostatecznej po wykonaniu czynności powinno skłonić nabywcę do upomnienia się o fakturę u sprzedawcy. Brak otrzymania faktury od sprzedawcy mimo wszystko nie będzie uprawniał do odliczenia podatku wynikającego z wcześniej otrzymanej faktury pro forma, bowiem, jak wcześniej wskazano, pełni ona jedynie funkcję informacyjną, handlową, nie stanowiąc dokumentu księgowego. U podatników, którzy skorzystaliby jednak z możliwości odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury pro forma (wobec braku otrzymania faktury ostatecznej) mogą wystąpić istotne problemy związane z ewentualną kontrolą ze strony aparatu skarbowego. W jej toku kontrolujący mogą celowo nie negować możliwości odliczenia podatku naliczonego, równocześnie jednak ci nabywcy, którzy wystawialiby wobec swoich kontrahentów faktury pro forma a po nich faktury ostateczne, mogą narazić się na zarzut podwójnego wystawiania faktur w odniesieniu do tych samych czynności. Skoro bowiem przy nabyciu podatnicy ci odliczali podatek naliczony z faktur pro forma – jako faktur prawidłowych, to nic nie będzie ich chronić przed koniecznością zapłaty ewentualnego podatku wykazanego na wystawionych przez siebie fakturach oraz fakturach pro forma jako podatku do zapłaty (w stosunku do tych drugich oczywiście na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT).
Z kolei podatnicy odliczający podatek z faktury pro forma i nie wystawiający faktur pro forma z podatkiem VAT narażą się na zarzut odliczenia podatku z dokumentu handlowego niebędącego dokumentem księgowym. Analogiczne stanowisko prezentował aparat skarbowy do końca 2012 r. „Należy zauważyć, iż faktura z adnotacją „pro forma” choćby zawierała wszystkie elementy faktury VAT, jednak nie jest ona wystawiona jako dowód wykonania transakcji handlowej, lecz przed jej wykonaniem i przesłana przez dostawcę czy też przez świadczącego usługę najczęściej razem z ofertą lub potwierdzeniem przyjęcia zamówienia do wykonania. W związku z powyższym Spółka nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury pro forma otrzymanej od kontrahenta z uwagi na fakt, iż nie stanowi ona dokumentu rodzącego jakiekolwiek skutki podatkowe i dającego prawo do odliczenia podatku z niej wynikającego.” (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 13.07.2011 r. Nr ITPP1/443-596/11/BK).
Natomiast w ramach transakcji wewnątrzwspólnotowych nie można zastosować metody polegającej na wystawianiu faktur pro forma bez kwoty podatku bowiem faktury VAT przy wewnątrzwspólnotowej dostawie również tego podatku nie zawierają (z uwagi na opodatkowanie transakcji stawką 0%). W sytuacji transakcji wewnątrzwspólnotowych, aby faktury pro forma nie zostały przez aparat skarbowy potraktowane jako faktury ostateczne, należy starać się wystawiać faktury pro forma jako dokumenty, które nie zawierają wszystkich koniecznych elementów charakterystycznych dla faktury (np. brak NIP nabywcy, czy sprzedawcy, niepodawanie dat sprzedaży, wskazanie, że dokument pełni wyłącznie funkcję techniczną). Oczywiście po wystawieniu faktury pro forma i zaistnieniu rzeczywistej dostawy wewnątrzwspólnotowej konieczne będzie wystawienie faktury potwierdzającej transakcję. I w tym przypadku organ podatkowy musiałby udowodnić, że faktura pro forma jest drugą fakturą wystawioną w odniesieniu do tej samej transakcji. Jednakże takie stanowisko organu podatkowego nie miałoby oparcia w stanie faktycznym. Skoro bowiem podatnik najpierw wystawia dokument handlowy – fakturę pro forma, która nie pełni funkcji dokumentu księgowego, a po nim podatnik wystawia ostateczny dokument – fakturę VAT – nawet gdy nie nosi takiego oznaczenia, to pierwszy dokument nie może pełnić innej funkcji jak wyłącznie funkcję techniczną, informacyjną. Natomiast dowodzenie takie dokonane przez organ podatkowy będzie miało podstawy w stanie faktycznym, gdy po wystawieniu faktury pro forma nie będzie następować wystawienie właściwej faktury w rozumieniu przepisów o podatku VAT dokumentującej wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Niewystawienie bowiem faktury ostatecznej jako dokumentu księgowego może skutkować uznaniem, że faktura pro forma jest fakturą właściwą. I to ona kreuje moment powstania obowiązku podatkowego, a ten ma istotny wpływ na możliwość zastosowania stawki 0%, jednakże przy równoczesnym posiadaniu dokumentów potwierdzających tę dostawę. Brak takich dokumentów we właściwym czasie (art. 42 ust. 12 ustawy o VAT) spowoduje konieczność zastosowania do dostawy wewnątrzwspólnotowej potwierdzonej wystawioną fakturą pro forma krajowej stawki podatku.
Aktualna promocja:
