Nabycie towarów od podatnika nieposiadającego VAT UE

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o VAT przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) za wynagrodzeniem rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

Z powyższego wynika, że dla zaistnienia nabycia wewnątrzwspólnotowego konieczne jest przemieszczenie towaru z terytorium jednego państwa członkowskiego UE na terytorium innego państwa członkowskiego UE, w wyniku którego następuje, co do zasady, odpłatne nabycie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Warunki podmiotowe zaistnienia WNT wskazane są w art. 9 ust. 2 ustawy VAT. Przepis ten warunkuje wystąpienie WNT od tego, aby nabywcą towarów był podatnik, o którym mowa w art. 15, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika, bądź też osoba prawna niebędąca podatnikiem. Natomiast dokonującym dostawy towarów musi być podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub podatnikiem podatku od wartości dodanej.

Z powyższego wynika, że kwestia rejestracji dla celów VAT UE nie jest istotna zarówno dla nabywcy, jak i dostawcy towarów. Brak rejestracji dostawcy w zakresie VAT UE i tak wywołuje WNT u nabywcy.

Odpowiadając więc na ww. pytania odpowiedź byłaby podwójnie twierdząca.

Warto wskazać, że informacja podsumowująca o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach nie będzie zawierała NIP UE zagranicznego kontrahenta. Najlepiej wówczas do składanej informacji podsumowującej dołączyć wyjaśnienie przyczyn braku NIP-u zagranicznego kontrahenta.

Jednakże należy zwrócić uwagę na wyjątki wskazane przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o VAT.

W myśl tego przepisu wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie występuje w przypadku, gdy dotyczy:

1. nabycia towarów przez siły zbrojne innych państw niż Rzeczpospolita Polska, będących sygnatariuszami Traktatu Północnoatlantyckiego, dla użytku własnego takich sił lub personelu cywilnego im towarzyszącego lub też w celu zaopatrzenia ich mes i kantyn, jeżeli siły te biorą udział we wspólnych działaniach obronnych;
2. nabycia towarów przeznaczonych do użytku:
   1. urzędowego obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych oraz misji specjalnych na terytorium kraju, a także organizacji międzynarodowych mających siedzibę lub placówkę na terytorium kraju,
   2. osobistego uwierzytelnionych w Rzeczypospolitej Polskiej szefów przedstawicielstw dyplomatycznych państw obcych, osób należących do personelu dyplomatycznego tych przedstawicielstw i misji specjalnych, osób należących do personelu organizacji międzynarodowych oraz innych osób korzystających z przywilejów i immunitetów na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych, jak również pozostających z nimi we wspólnocie domowej członków ich rodzin,
   3. osobistego urzędników konsularnych państw obcych oraz pozostających z nimi we wspólnocie domowej członków ich rodzin,
   4. osobistego osób niekorzystających z immunitetów, a należących do cudzoziemskiego personelu przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych oraz misji specjalnych na terytorium kraju,
   5. na zasadzie wzajemności i pod warunkiem nieodstępowania towarów, przez okres 3 lat od dnia nabycia, osobom innym niż wyżej wymienione;
3. dostaw armatorom morskim:
   statków wycieczkowych i tym podobnych, przeznaczonych głównie do przewozu osób; promów wszelkiego typu (PKWiU 35.11.21), z wyłączeniem liniowców pasażerskich pozostałych, statków (łodzi) wycieczkowych itp. pozostałych promów (PKWiU 35.11.21-90.00),
   1. tankowców (PKWiU 35.11.22), z wyłączeniem tankowców pozostałych (PKWiU 35.11.22-90.00),
   2. statków chłodniczych (PKWiU 35.11.23), z wyłączeniem statków chłodniczych pozostałych, innych niż tankowce (PKWiU 35.11.23-90.00),
   3. statków przeznaczonych do przewozu towarów oraz statków przeznaczonych do przewozu zarówno osób, jak i towarów (PKWiU 35.11.24), z wyłączeniem barek morskich bez napędu (PKWiU 35.11.24-20.3) oraz jednostek pływających wymienionych w podkategorii PKWiU 35.11.24-80 i 35.11.24-90.00,
   4. statków rybackich itp. pełnomorskich (PKWiU 35.11.31-30),
   5. pchaczy pełnomorskich (PKWiU 35.11.32-50.00), statków szkolnych rybołówstwa morskiego (PKWiU ex 35.11.33-93.30) i statków badawczych rybołówstwa morskiego (PKWiU ex 35.11.33-93.40),
   6. statków ratowniczych morskich (PKWiU ex 35.11.33-53.40);
4. dostaw części i wyposażenia z wyłączeniem wyposażenia służącego celom rozrywki i sportu, dla środków transportu morskiego i rybołówstwa morskiego, o których mowa w pkt 3;
5. dostaw środków transportu lotniczego używanych w lotnictwie cywilnym do wykonywania głównie transportu międzynarodowego o masie własnej przekraczającej 12 ton oraz części zamiennych do nich i wyposażenia pokładowego dla użytkownika docelowego, posiadającego świadectwo kwalifikacyjne wydane przez polski organ nadzoru lotniczego;
6. dostaw towarów służących bezpośrednio zaopatrzeniu statków:
   1. używanych do żeglugi na pełnym morzu oraz przewożących pasażerów za opłatą lub używanych do celów gospodarczych, przemysłowych albo do połowów,
   2. używanych do ratownictwa lub udzielania pomocy na morzu, lub połowów przybrzeżnych, z wyłączeniem dostaw prowiantu na pokład statków do połowów przybrzeżnych,
   3. marynarki wojennej, wypływających z kraju do zagranicznych portów i przystani;
7. dostaw towarów służących zaopatrzeniu środków transportu lotniczego używanych do wykonywania transportu międzynarodowego.

Ponadto wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie wystąpi, gdy transakcja jest opodatkowana marżą (odpowiednik art. 120 ustawy o VAT), oraz gdy dostawy dokonał zagraniczny podatnik, który wedle polskich regulacji korzystałby z podmiotowego zwolnienia podatkowego, albo gdy dokona jej podatnik podatku od wartości dodanej z innego państwa członkowskiego UE, korzystający w swoim państwie z podobnego zwolnienia podatkowego, co zwolnienie podmiotowe wskazane w art. 113 ustawy o VAT.

Na marginesie należy jednak zauważyć, że WNT jednak wystąpi jeżeli przedmiotem dostawy będą nowe środki transportu. W tych przypadkach każda dostawa łącząca się z przemieszczeniem nowego środka transportu pomiędzy państwami członkowskimi traktowana jest jako transakcja wewnątrzwspólnotowa, niezależnie od statusu podatkowego stron tych czynności.

Ten ostatni przypadek dotyczący podatnika zwolnionego podmiotowo jest szczególnie interesujący dla naszego pytania, bowiem jeżeli dostawy z Niemiec dokonał niemiecki podatnik korzystający na terytorium Niemiec ze zwolnienia podmiotowego (w Polsce odpowiednie zwolnienie dla drobnych przedsiębiorców do wysokości 150.000 zł), to u polskiego nabywcy nie wystąpi wewnątrzwspólnotowe nabycie na terytorium kraju, co będzie oznaczało, że transakcja ta nie zostanie ujęta w ewidencji i deklaracji podatkowej VAT-7, jak również nie będzie ujęta w informacji podsumowującej VAT-UE.

Zobacz szkolenia:

• Obowiązek podatkowy, podatek naliczony i faktury VAT w 2013 r.