Skopiuj link
Ponadto obecne przepisy wskazują na możliwość odliczenia podatku wówczas, kiedy podatnik otrzymał fakturę potwierdzającą nabycie prawa do dysponowania towarem jak właściciel lub wykonanie usługi,a czynności te nastąpiły przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej, w której podatnik dokonał obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktury (art. 86 ust. 12 pkt 2 ustawy o VAT).Przepisy obowiązujące do końca 2013 r. nie warunkują powstania prawa do odliczenia podatku naliczonego od zaistnienia obowiązku podatkowego u sprzedawcy. Jest nawet odmiennie. Art. 86 ust. 12 pkt 1 ww. ustawy wskazuje, że odliczenie podatku u nabywcy możliwe jest nawet wówczas, gdy u sprzedawcy nie powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonanej transakcji jeżeli faktura dokumentuje czynności, od których obowiązek podatkowy powstał zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 1, 2, 4, 7, 9-11 (m.in.: media, najem, dzierżawa, leasing, stała obsługa prawna i biurowa, usługi transportowe, spedycyjne, budowlane, komunikacji miejskiej, sprzedaży praw lub udzielania licencji i sublicencji, przeniesienia lub cesji praw autorskich, patentów, praw do znaków fabrycznych, handlowych, oddania do używania wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego, albo innych pokrewnych praw). W świetle art. 86 ust. 12 pkt 1 ww. ustawy nabywca może odliczyć podatek wynikający z faktury dokumentującej czynności dokonane, lecz w stosunku do których u sprzedawcy nie powstał obowiązek podatkowy. Prowadzi to niejednokrotnie do sytuacji, gdy nabywca odlicza podatek naliczony a sprzedawca obowiązek podatkowy rozpozna i podatek należny zapłaci w następnym lub nawet w następnych okresach rozliczeniowych.
Przykład 1:
Firma X wykonała usługi budowlane w maju równocześnie wystawiając fakturę. Podatnik Y fakturę dokumentującą usługi budowlane wykonane w maju otrzymał również w maju. Podatnik Y zapłaci za tę fakturę w czerwcu, co oznacza, że obowiązek podatkowy i konieczność zapłacenia podatku dla Firmy X powstanie w rozliczeniu za czerwiec. Natomiast Podatnik Y już w rozliczeniu za maj jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego.
Od stycznia 2014 r. zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Ustawodawca uzależnia jednak realizację tego prawa od otrzymania faktury lub dokumentu celnego. Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a – powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny. Z powyższych przepisów wynika, że choć prawo do odliczenia powstaje z momentem powstania u zbywcy obowiązku podatkowego, to jednak prawo to u nabywcy nie może być wcześniej zmaterializowane niż w rozliczeniu za okres, w którym nabywca otrzymał fakturę. Jedynie spełnienie obu warunków łącznie upoważniać będzie podatnika-nabywcę do odliczenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym zostaną zmaterializowane.
Jeżeli podatnik otrzyma fakturę, która będzie dokumentować czynności dokonane dopiero w następnym miesiącu nie będzie mógł odliczyć podatku w rozliczeniu za okres jej otrzymania, lecz w okresie rozliczeniowym w jakim czynność ta została dokonana.
Jeżeli na rzecz podatnika zostanie wykonana określona czynność opodatkowana, która skutkuje u sprzedawcy powstaniem obowiązku podatkowego, to nabywca będzie mógł odliczyć podatek dopiero wówczas, gdy otrzyma od sprzedawcy fakturę zakupu.
Otrzymanie faktury w okresie rozliczeniowym, w którym nie powstał jeszcze obowiązek podatkowy u sprzedawcy nie będzie uprawniało nabywcy do odliczenia podatku naliczonego. Również powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy wobec nieotrzymania faktury nie będzie uprawniało nabywcy do odliczenia podatku. Dopiero spełnienie obu warunków (otrzymanie faktury i powstanie obowiązku podatkowego) będzie materializowało prawo do odliczenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym najwcześniej spełnione zostaną obydwie przesłanki.
Przykład 2:
Jeżeli w maju sprzedawca sprzeda towar nabywcy, a ten otrzyma fakturę dopiero w czerwcu prawo do odliczenia powstanie w czerwcu.
Przykład 3:
Jeżeli sprzedawca wystawi fakturę w maju, i faktura ta w maju zostanie odebrana przez nabywcę, a wykonanie usługi nastąpi w czerwcu, terminem odliczenia będzie czerwiec.
Przykład 4:
Jeżeli usługa zostanie wykonana w styczniu i w styczniu powstał wobec niej obowiązek podatkowy, a faktura zostanie odebrana przez nabywcę w maju terminem w którym zmaterializowały się wszystkie warunki do odliczenia podatku naliczonego nie będzie styczeń, lecz maj.
Należy również wskazać, że w 2014 r. będzie również obowiązywał przepis art. 86 ust. 11 ustawy o VAT, w myśl którego jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. W tym ostatnim przykładzie podatnik będzie mógł odliczyć podatek naliczony w rozliczeniu za maj, czerwiec, albo lipiec.
Wojciech Zajączkowski
Zobacz szkolenia:
