Skopiuj link
W myśl art. 86 ust. 10 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w przypadku nabycia towarów i usług, o których mowa w art. 19 ust. 13 pkt 1, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu dotyczy – w rozliczeniu za okres, w którym przypada termin płatności. Podatnicy otrzymujący fakturę za media ze wskazanym późniejszym terminem płatności, niż okres rozliczeniowy, w którym ją otrzymali są zobowiązani odroczyć odliczenie podatku do miesiąca (kwartału), w którym termin płatności upływa. Jeżeli podatnik otrzymał fakturę np. w maju 2013 r. z terminem płatności na 1 lipca 2013 r., to okresem powstania prawa do odliczenia podatku z takiej faktury dokumentującej nabycie mediów był lipiec. Wcześniejsze odliczenie podatku naliczonego powodowało jego zawyżenie, a w konsekwencji zaniżenie zobowiązania podatkowego, zawyżenie kwoty zwrotu nadwyżki podatku albo nadwyżki podatku naliczonego do przeniesienia.
Zmiana przepisów od stycznia 2014 r. ułatwi podatnikom odliczanie podatku naliczonego z faktur za media. Należy jednak dodać, że przyjęty nowy moment odliczania podatku naliczonego będzie charakterystyczny nie tylko dla wskazanych wyżej mediów, lecz również dla usług budowlanych lub budowlano-montażowych, dostawy książek drukowanych (PKWiU ex 58.11.1) – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1), usług druku książek (PKWiU ex 58.11.1) – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1), usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, usług stałej obsługi prawnej i biurowej oraz nowododanych usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.
Obowiązek podatkowy w przypadku ww. czynności będzie powstawał, co do zasady, z chwilą wystawienia faktury dokumentującej ww. transakcje – art. 19 ust. 5 pkt 3 i 4 ustawy o podatku od towarów i usług. Jest to o tyle istotne, że zgodnie z art. 86 ust. 10 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od stycznia 2014 r. prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. To moment powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy będzie wyznaczał u nabywcy moment, w którym powstanie prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jednakże na podstawie art. 86 ust. 10b pkt 1 ww. ustawy prawo to nie będzie mogło powstać wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. Takie ukształtowanie przepisów spowoduje, że nie będzie istotny dla nabywcy termin płatności bowiem obowiązek podatkowy będzie, co do zasady, wyznaczała wystawiona przez sprzedawcę faktura (pierwszy warunek), a jej otrzymanie przez nabywcę zapewni realizację drugiego z warunków do powstania prawa do doliczenia podatku naliczonego. W konsekwencji odliczenie podatku będzie możliwe we wszystkich wyżej wymienionych transakcjach z momentem otrzymania faktury, a nie tak jak w 2013 r. (w przypadku mediów) z chwilą upływu terminu płatności. Pomimo tego, że na takich fakturach termin płatności będzie umieszczony, termin ten nie będzie miał żadnego znaczenia dla rozliczenia podatku naliczonego. Otrzymanie faktury automatycznie spowoduje powstanie u nabywcy prawa do odliczenia podatku naliczonego. Będzie to dotyczyło również takich sytuacji, w których sprzedawca wystawi fakturę przed wykonaniem czynności. Sprzedawca będzie bowiem zobowiązany do rozliczenia podatku należnego z faktur dokumentujących ww. transakcje w rozliczeniu za okres, w którym wystawił fakturę – nawet jeśli jest to faktura przedwcześnie wystawiona.
Skończą się również z początkiem przyszłego roku problemy z duplikatami faktur za media. W 2013 r. duplikat faktury za media należy rozliczyć z terminem płatności. Czasami oznacza to konieczność korygowania wcześniejszego okresu rozliczeniowego, tego w którym termin płatności upływał. Skoro, jak wskazano wyżej, po zmianie przepisów od 2014 r., to nie termin płatności będzie decydujący dla powstania prawa do odliczenia podatku, lecz moment wystawienia faktury, odliczenie będzie możliwe już w miesiącu otrzymania duplikatu i bez znaczenia będzie fakt wcześniejszego wykonania świadczenia, czy jego opłacenia.
Odrębnym zagadnieniem będzie możliwość odliczania podatku naliczonego za dwa kolejne okresy rozliczeniowe. Moim zdaniem taka możliwość będzie istnieć. Jednakże wobec istotnej ułomności, niespójności i niejednoznaczności przepisów dotyczących odliczania podatku naliczonego w dwóch okresach rozliczeniowych następujących po okresie, w którym to prawo się materializuje (okres powstania obowiązku podatkowego i otrzymania faktury) proponuję śledzić ewentualne oficjalne wypowiedzi Ministerstwa Finansów w tym zakresie, w celu prawidłowego rozliczania podatku naliczonego w przyszłym roku.
Wojciech Zajączkowski
