Nowelizacja ustawy o księgach wieczystych i hipotece

Zgodnie z przepisami ustawy o księgach wieczystych i hipotece księgi wieczyste są zakładane i prowadzone w systemie informatycznym. Jest on ogólnodostępny, w związku z czym realizuje zasadę jawności ksiąg wieczystych. Informacje z centralnej bazy danych ksiąg wieczystych udziela Centralna Informacja Ksiąg Wieczystych – jest to komórka organizacyjna Ministerstwa Sprawiedliwości, działająca poprzez system teleinformatyczny umożliwiający dostęp do centralnej bazy danych ksiąg wieczystych. Informacje te są udzielane na wniosek osoby zainteresowanej i mogą przybrać postać odpisu księgi wieczystej, wyciągu z księgi wieczystej lub zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej – mają one moc dokumentu wydawanego przez sąd. Najważniejszą zmianą jest to, że wniosek o wydanie wskazanych odpisów, wyciągów i zaświadczeń może być złożony również za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, co umożliwia wnioskodawcy samodzielny wydruk potrzebnych dokumentów, a wydruki te również mają moc dokumentów wydawanych przez sąd, o ile posiadają cechy umożliwiające ich weryfikację z danymi zawartymi w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych. Przykładowo każdy dokument wygenerowany za pomocą systemu teleinformatycznego posiada informację, iż został on wydrukowany na podstawie ustawy, a ponadto niepowtarzalny identyfikator wydruku oraz dokładny czas wydania dokumentu. Oznacza to, że obecnie nie jest już konieczne występowanie z wnioskiem do właściwego sądu o uzyskanie wymienionych dokumentów, a można je pozyskiwać samodzielnie za pomocą systemu teleinformatycznego. Należy jednak pamiętać, że korzystanie z tej możliwości nie jest wolne od opłat, które należny wnieść razem z wnioskiem. Co więcej, w dalszym ciągu możliwe jest bezpłatne przeglądanie treści ksiąg wieczystych, pod warunkiem znajomości ich numer – przygotowany samodzielnie wydruk w trybie przeglądania księgi nie ma mocy dokumentu wydanego przez sąd. 

Kolejną ważną zmianą jest dopuszczenie  wielokrotnego, nieograniczonego w czasie wyszukiwania ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych. Zgody na takie wyszukiwanie udziela Minister Sprawiedliwości, zaś z odpowiednim wnioskiem mogą wystąpić jedynie wskazane w ustawie podmioty, m.in. sądy, prokuratura, komornicy sądowi, organy podatkowe, notariusze oraz różne służby. Ponadto musi być ono niezbędne do realizacji zadań ustawowych wskazanych podmiotów. Zmiana ta może znacznie ułatwić pracę np. komornikom, którzy będą mieli ułatwioną egzekucję z nieruchomości, mając możliwość wyszukiwania księgi wieczystej nie tylko po jej numerze, ale także np. po nazwisku dłużnika.

Podsumowując, wprowadzone zmiany mają na celu polepszenie dostępu do centralnej bazy danych ksiąg wieczystych i znaczące ułatwienie z jej korzystania. Nowe rozwiązania są praktyczne i powinny cieszyć się sporym zainteresowaniem ze strony osób korzystających z centralnej bazy danych ksiąg wieczystych.

Dorota Tarnowska