1) Ministerstwo finansów proponuje ograniczenie stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia VAT w zakresie dostaw towarów wykazanych w załączniku nr 11 do ustawy, do transakcji obejmujących dostawy dokonywane na rzecz podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni, jeżeli wartość dostarczanych towarów, dokonanych na rzecz jednego nabywcy w danym dniu, bez kwoty podatku, przekracza kwotę 20.000 zł
Propozycja legislacyjna:
Propozycja modyfikacji treści art. 17 ust 1 pkt 7 obejmuje ograniczenie zakresu stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia VAT (tj. dostawy towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy) do dostaw:
- realizowanych na rzecz podatników, o których mowa w art. 15, zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni (wyłączenie spod reżimu tego mechanizmu dostaw ww. towarów realizowanych na rzecz podatników objętych zwolnieniem od podatku na podstawie art 113 ust 1 i 9, jak również wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust 3 ustawy),
- dla których wartość towarów, dokonanych na rzecz jednego nabywcy w danym dniu, bez kwoty podatku, przekracza kwotę 20.000 zł. Obniżenie zapłaty po dniu dokonania dostawy nie miałoby wpływu na określenie podatnika obowiązanego do rozliczenia podatku od tych dostaw.
Uzasadnienie:
Podatnicy objęci zwolnieniem od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, jak również wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy, muszą obecnie rozliczyć podatek w przypadku dokonania zakupu towarów objętych mechanizmem reverse charge. Podatnicy ci są zatem zobligowani zarówno do wpłacenia na konto urzędu skarbowego podatku VAT od takiej transakcji, jak też do złożenia w tym organie podatkowym deklaracji VAT-9M za miesiąc, w którym powstanie z tego tytułu obowiązek podatkowy (złożenie deklaracji podatkowej oraz zapłata podatku powinno nastąpić do 25. dnia miesiąca następującego po tym, w którym powstał obowiązek podatkowy).
Wprowadzenie mechanizmu odwrotnego obciążenia w odniesieniu do towarów wymienionych w zał. nr 11 do ustawy miało na celu przeciwdziałanie nieprawidłowościom polegającym m.in, na wyłudzaniu zwrotów podatku przez nieuczciwe podmioty, poprzez przerzucenie obowiązku rozliczenia podatku na nabywcę ( dla którego – pod warunkiem wykonywania czynności opodatkowanych – należny podatek jest jednocześnie podatkiem naliczonym). Tym samym, w przypadku, gdy nabywcą tych towarów jest podatnik objęty zwolnieniem od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, jak również wykonujący wyłącznic czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy, zasadne jest stosowanie zasad ogólnych. Podatnikom tym nie przysługuje bowiem prawo, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur potwierdzających nabycie towarów i usług lub do zwrotu tego podatku. Natomiast konieczność rozliczenia przez tych podatników podatku w związku z nabyciem przez nich towarów wymienionych w załączniku nr 11 może stanowić pewne obciążenie w ich działalności. W związku z powyższym proponuje się zawężenie stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia tylko do sytuacji, gdy nabywcą towarów wymienionych w załączniku nr 11 jest podatnik VAT czynny. Stosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia wobec wszystkich podatników VAT (zarówno czynnych jak i zwolnionych) nie jest bowiem konieczne z punktu widzenia proporcjonalności tego szczególnego środka przeciwdziałania oszustwom w podatku od towarów i usług. Dodatkowo taka konstrukcja prowadzi do łatwiejszej weryfikacji statusu nabywcy, co ułatwi wprowadzana baza on-line, w której będzie można potwierdzić status podatników zarejestrowanych jako VAT czynnych.
Jednocześnie mając na uwadze, że w przypadku nabycia niewielkiej ilości towarów wymienionych w załączniku nr 11 (niewielka kwota podatku naliczonego) ryzyko wystąpienia nadużyć, które były przesłanką do wprowadzenia mechanizmu odwrotnego obciążenia jest niewielkie (a wymaga się od nabywcy stosowania szczególnych zasad), zaproponowano, aby mechanizm odwrotnego obciążenia miał zastosowanie do sprzedaży towarów wymienionych w załączniku nr 11, jeżeli wartość dostarczanych towarów, dokonanych na rzecz jednego nabywcy w danym dniu, bez kwoty podatku, przekracza kwotę 20.000 zł.
2) Ministerstwo finansów proponuje również wprowadzenie informacji podsumowujących dla transakcji objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia, które będą składane przez sprzedawców.
Propozycja legislacyjna:
Proponuje się dodanie art. 100a ustawy o VAT, w którym zostanie nałożony na podatników dokonujących dostawy towarów lub świadczenia usług, dla których podatnikiem jest nabywca, obowiązek składania w urzędzie skarbowym zbiorczych informacji o dokonanych dostawach towarów oraz świadczonych usługach, dla których podatnikiem jest nabywca, w przypadkach, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8 (tj. informacji podsumowujących w obrocie krajowym).
W przepisie tym proponuje się uregulować zasady i termin składania informacji podsumowujących. Proponuje się, aby informacje podsumowujące w obrocie krajowym były składane za okresy rozliczeniowe, w których powstaje obowiązek podatkowy, w terminach przewidzianych dla złożenia przez podatnika deklaracji podatkowych, o których mowa w art. 99 ust. 1 – 3.
Przedmiotowa informacja powinna zawierać następujące dane:
- nazwę lub imię i nazwisko podatnika składającego informację podsumowującą w obrocie krajowym oraz jego numer identyfikacji podatkowej;
- nazwę lub imię i nazwisko oraz numer identyfikacji podatkowej podatnika nabywającego towary lub usługi;
- łączną wartość dostaw towarów oraz świadczonych usług, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art 17 ust. 1 pkt 7 i 8 – w odniesieniu do poszczególnych kontrahentów.
Proponuje się również uregulowanie w art. 100a, że w przypadku stwierdzenia jakichkolwiek błędów w danych zawartych w złożonej informacji podsumowującej w obrocie krajowym, podatnik jest obowiązany złożyć niezwłocznie korektę tej informacji.
Zasadnym jest wskazanie, iż w przypadku wystąpienia czynników powodujących zmianę wysokości podstawy opodatkowania (art. 29a ustawy o VAT), zmianę tę uwzględnia się odpowiednio w informacji podsumowującej w obrocie krajowym w rozliczeniu za okres, w którym zmiana ta wystąpiła.
Ponadto proponuje się upoważnienie ministra do spraw finansów publicznych do ustalenia wzoru informacji podsumowującej w obrocie krajowym wraz z objaśnieniami co do sposobu jej wypełnienia, terminu i miejsca składania oraz wzoru korekty tej informacji wraz z objaśnieniami co do sposobu jej wypełnienia, uwzględniając specyfikę transakcji, dla których podatnikiem jest nabywca (proponuje się dodanie ust. 3 w art. 102 ustawy).
Uzasadnienie:
Wprowadzenie obowiązku składania informacji podsumowujących w obrocie krajowym, w zakresie dostaw towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, dla których to transakcji podatnikiem jest nabywca ma na celu uszczelnienie systemu tzw. odwróconego opodatkowania. Wprowadzenie informacji podsumowujących pozwoli w większym stopniu objąć kontrolą transakcje objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia, a w konsekwencji przyczyni się do pełniejszego ograniczenia nadużyć. Informacje podsumowujące składane będą przez sprzedawców i będą zawierać zbiorcze informacje o dokonanych przez nich transakcjach objętych odwrotnym obciążeniem, z tytułu których podatek powinien rozliczyć nabywca. Na podstawie danych z tych informacji (pochodzących od sprzedawców) będzie możliwe sprawdzenie czy nabywcy wywiązali się z obowiązku rozliczenia podatku.
3) Ministerstwo finansów zamierza również rozszerzyć zakres stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia.
Propozycja legislacyjna:
Objęcie mechanizmem odwrotnego obciążenia dostaw, których przedmiotem są:
- złoto w postaci surowca lub półproduktu (o próbie 325 tysięcznych lub większej) oraz dostaw złota inwestycyjnego w sytuacji gdy podatnik skorzystał z opcji opodatkowania,
- blachy zaklasyfikowane do PKWiU 24.33.20.0 „Arkusze żeberkowane ze stali niestopowej”,
- telefony komórkowe, w tym smartfony.
Uzasadnienie:
W zakresie towarów z kategorii złota obecnie mechanizm odwrotnego obciążenia obowiązuje dla określonych kategorii odpadów, złomu i surowców wtórnych z metali szlachetnych w tym złota (załącznik nr 11 do ustawy o VAT). Jednocześnie obrót złotem w postaci surowca lub półproduktu jest objęty odpowiedzialnością solidarną i obowiązkiem stosowania jednomiesięcznych okresów rozliczeniowych (załącznik nr 13 do ustawy o VAT).
Po przeprowadzeniu gruntownej analizy działania tych mechanizmów (również na podstawie ustaleń poczynionych przez służby kontrolne) oraz analizy rynku obrotu złotem, za zasadne uznaje się zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia dla złota na podstawie szczególnej regulacji dla tego towaru (art. 198 ust. 2 dyrektywy 2006/112/WE) zezwalającej na wprowadzenie tego mechanizmu dla dostaw złota w postaci surowca lub półproduktu ( o próbie 325 tysięcznych lub większej) oraz dostaw złota inwestycyjnego, w sytuacji gdy podatnik skorzystał z opcji opodatkowania.
Towary z kategorii stali klasyfikowane w PKWiU 24.33.20.0 „Arkusze żeberkowane ze stali niestopowej” nie są w chwili obecnej objęte odwrotnym obciążeniem, podczas gdy są bardzo zbliżone do towarów, które już na chwilę obecną objęte są odwrotnym obciążeniem, klasyfikowanych w PKWiU 24.10.51.0 „Wyroby płaskie walcowane, o szerokości>= 600 mm, ze stali niestopowej, platerowane, powlekane lub pokrywane”. Analiza tych grup PKWiU przemawia za tym, aby ujednolicić rozliczenia dla tych towarów.
W zakresie objęcia reverse charge towarów z kategorii elektroniki – telefony komórkowe przemawia analiza tej branży pod kątem szczególnej wrażliwości na oszustwa w podatku VAT, potwierdzona poczynionymi działaniami kontrolnymi, które wskazują na rosnącą aktywność podmiotów nieuczciwych w tym obszarze.
Wobec powyższego do towarów tych (analogicznie jak dla wszystkich towarów objętych załącznikiem nr 11 do ustawy o VAT) będą miały zastosowanie projektowane zmiany dotyczące ograniczenia stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia VAT do transakcji obejmujących dostawy dokonywane na rzecz podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni, jeżeli wartość dostarczanych towarów, bez kwoty podatku, przekracza kwotę 20.000 zł.
źródło: www.rcl.gov.pl