Podstawową zmianą w stosunku do obowiązujących przepisów jest wprowadzenie obowiązkowej składki na ubezpieczenie społeczne od wszystkich umów zleceń do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Taka sama zasada jest przyjęta w stosunku do członków rad nadzorczych. Należy zwrócić uwagę, iż w obecnym stanie prawnym osoba, która jest związana kilkoma umowami zlecenia może wskazać umowę, od której jest odprowadzona obowiązkowa składka na ubezpieczenie społeczne. Podobnie kształtuje się sytuacja osób zatrudnionych na umowę o pracę, które dodatkowo zawierają umowy zlecenia – obecnie składka odprowadzana jest tylko od umowy o pracę, zaś umowy zlecenia zostają zwolnione z tego obowiązków.
Co więcej, ustawa wprowadza zakaz zawierania równocześnie dwóch umów, mającego na celu uniknięcie obowiązku odprowadzenia wysokiej składki na ubezpieczenie społeczne. Wynika to z tego, że aktualnie wielu pracodawców podpisuje z pracownikami po dwie umowy, z czego jedna opiewa na bardzo niską kwotę i to od tej umowy naliczana i odprowadzana jest składka do ZUS. Druga z umów ma za zadanie zapewnić odpowiednią wysokość zarobków, ale w ogóle nie jest oskładkowana. Takie praktyki nie będą mogły występować na gruncie nowych przepisów.
Rządowy projekt został przyjęty zdecydowaną większością głosów – za nim opowiedziało się 419 posłów, przeciw oddano 8 głosów, zaś tylko dwóch posłów wstrzymało się od głosu. Wprowadzane zmiany mają w pewnym stopniu zapobiegać nadmiernemu wykorzystywaniu tej formy zatrudnienia przez pracodawców oraz polepszać sytuację pracowników, wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia.
Powyższym działania zbiegły się dość nieoczekiwanie ze zmianą orzecznictwa sądów w przedmiocie oskładkowania umów menedżerskich zawieranych przez osoby fizyczne obok prowadzonej przez nie działalności gospodarczej. W dniu 12 listopada 2014r. Sąd Najwyższy w orzeczeniu wydanym w sprawie o sygnaturze akt I UK 126/14 orzekł, iż w przypadku, gdy osoba prowadząca działalność gospodarczą zawiera umowę zlecenia obejmującą usługi menedżerskie, to może być ona potraktowana jako działalność wykonywana osobiście, a zatem podlegać składkom.
Dorota Tarnowska,
Magdalena Fitzner