Skopiuj link
Z pytaniem do organu podatkowego zwróciła się Spółka świadcząca usługi pośrednictwa handlowego. Spółka dokonała sprzedaży przysługujących jej wierzytelności z tytułu tych usług na Nabywcę. W umowie o przelew wierzytelności Strony postanowiły, że w związku z wydłużeniem terminu płatności wierzytelności, Spółce przysługują od Nabywcy odsetki umowne w wysokości WIBOR 6M + 4% z dnia wystawienia faktury. Odsetki umowne zostaną zapłacone na podstawie faktur VAT wystawionych przez Spółkę.
Spółka zadała pytanie, czy udzielony kredyt kupiecki polegający na wydłużeniu terminu płatności wartości sprzedanej wierzytelności będzie stanowił usługę podlegającą, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwolnieniu od podatku VAT.
Zdaniem Spółki otrzymane dodatkowe wynagrodzenie za wydłużenie terminu płatności nie stanowi części ceny za sprzedaż wierzytelności. Wynagrodzenie to ma bowiem postać odsetek i jest skalkulowane w oparciu o stopę procentową ustaloną z Nabywcą oraz ilość dni przez jakie Spółka kredytuje Nabywcę. Spółka uważa, że wynagrodzenie za wydłużenie terminu płatności jest na gruncie ustawy o VAT usługą zwolnioną od podatku.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał stanowisko za prawidłowe. Organ wskazał, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej (przez pierwszego wierzyciela) nie można zakładać, że czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Organ podatkowy przywołał również treść art. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.
Zauważył, że kwestia dotycząca zaliczania odsetek od kredytu kupieckiego do podstawy opodatkowania podatkiem VAT nie została uregulowana w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług. Nie ma w niej unormowań, które w sposób jednoznaczny wskazywałyby wpływ odsetek naliczanych odbiorcy z tytułu udzielonego kredytu kupieckiego na podstawę opodatkowania podatkiem VAT.
Istotą kredytu kupieckiego jest relacja, w ramach której dostawca poprzez odroczenie terminu płatności przez czas tego odroczenia kredytuje nabywcę. Dostawca godzi się bowiem na brak otrzymania płatności należności za towary w określonym terminie, czyli faktycznie środki te pozostawia w dyspozycji nabywcy w pewnym okresie czasu. Relacja ta jest zbliżona do zaciągnięcia przez nabywcę kredytu lub pożyczki w instytucji zewnętrznej, z tym, że w przypadku kredytu kupieckiego kredytowania dokonuje sam sprzedawca. Sprzedawca pobiera za powyższą usługę wynagrodzenie w postaci odsetek, co jest formą wynagrodzenia charakterystyczną dla usług finansowych, takich jak kredyt czy pożyczka.
Wynika z tego, że ekonomiczna istota oraz charakterystyczne elementy kredytu kupieckiego przesądzają o tym, że dla potrzeb rozliczeń w zakresie podatku VAT usługi polegające na udzielaniu kredytu kupieckiego należy zaklasyfikować jako usługi finansowe.
Problem związany z opodatkowaniem odsetek od kredytu kupieckiego, był przedmiotem orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 1993 r. w sprawie C-281/91 pomiędzy Muyśen De Winters Bouw-en Aannemingsbedrijf BV a Staatssecretaris van Financien (Holandia). TSUE wskazał w tym rozstrzygnięciu na konieczność odmiennego traktowania sytuacji, gdy odsetki są naliczane za okres do dnia realizacji dostawy lub wykonania usługi oraz sytuacji, gdy odsetki od odroczonej płatności są należne za okres po zrealizowaniu dostawy lub wykonaniu usługi. Trybunał podkreślił, że co do zasady, odsetki pobierane przez sprzedawcę za odroczenie terminu płatności stanowią wynagrodzenie za usługę finansową zwolnioną z VAT. Jednakże w sytuacji, gdy termin płatności jest odroczony (a co za tym idzie, odsetki naliczane są jedynie do dnia realizacji dostawy lub wykonania usługi), odsetki stanowią część wynagrodzenia za dostawę towarów/świadczenie usług, za którą zapłata jest odraczana, nawet jeśli wynagrodzenie za odroczenie ustalone jest w umowie odrębnie.
Ponadto w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 września 2008 r. sygn. akt I FSK 1284/07 w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji sprzedaży nieruchomości na raty NSA uznał, że w przypadku sprzedaży nieruchomości na raty, na gruncie ustawy o VAT mamy do czynienia z dostawą towaru, natomiast czynność polegająca na odroczeniu płatności z tytułu dostarczonego towaru przy jednoczesnym naliczaniu odsetek jest kredytem kupieckim i jako odrębne świadczenie od czynności dostawy towaru płatne w formie płatności okresowych w ustalonych terminach, korzysta ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w załączniku nr 4 do ustawy o VAT.
Wobec powyższego organ podatkowy stwierdził, że odsetki od kwoty, którą nabywający wierzytelność ma odroczoną w ramach kredytu kupieckiego, stanowią wynagrodzenie za odrębną usługę finansową podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Usługa ta korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.