Nowa definicja obiektu budowlanego oraz jej konsekwencje podatków

Zgodnie z art. 1a ust. 1. pkt 1 i 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. 1991 nr 9, poz. 31; dalej: u.p.o.l.) dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości używa się definicji obiektu budowlanego, która zawarta jest w art. 3 pr. bud. Obecnie zgodnie z ust. 1 tego przepisy za obiekt budowlany uważa się budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami oraz obiekt małej architektury. Z uwagi na taką definicję podatek od nieruchomości opłacany jest wyłącznie od powierzchni danej nieruchomości, zaś znajdujące się wewnątrz budynku lub budowli instalacje i urządzenia (stanowiące ich części składowe) nie są osobno opodatkowane. Wspomniana nowelizacja wprowadzi jednak w tym zakresie istotne zmiany. Zgodnie z nową definicją przed obiekt budowlany należy rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.

Analiza nowej definicji legalnej prowadzi do wniosku, że jej zakres będzie węższy niż obecnie. W nowym brzmieniu nie znajdziemy sformułowania „całości techniczno-użytkowej”, w przepisie pojawia się zaś nowa przesłanka dotycząca „zapewnienia możliwości użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem”. Należy zauważyć, że przesłanka ta ma charakter uznaniowy, co oznacza, że stwierdzenie jej spełnienia w danym stanie faktycznym będzie zależało wyłącznie od organu podatkowego. Od 28 czerwca br. będzie zatem możliwa sytuacja, w której opodatkowaniu będą podlegać te urządzenia i instalacje, co do których organ uzna, że nie zapewniają możliwości użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Wówczas będą one opodatkowane odrębnie, przy czym wysokość podatku od nieruchomości może sięgnąć 2% (art. 2 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l.).  

Zdania ekspertów co do skutków zmiany przepisów są podzielone. Część z nich wyraża obawę, że nowelizacja może spowodować negatywne konsekwencje dla podatników w postaci zwiększenia ich zobowiązań podatkowych. Inni zaś uspokajają, że nowelizacja nie przyniesie większych zmian w zakresie opodatkowania obiektów budowlanych, ponieważ jej celem nie było wywołanie zmian w sferze podatkowej, a uproszczenie i przyspieszenie procesu budowlanego w odniesieniu do większości inwestycji budowlanych, na co wskazuje uzasadnienie nowelizacji. Ponadto, trudno jest przyjąć interpretację, zgodnie z którą niektóre instalacje i urządzenia znajdujące się wewnątrz budynku (np. wodociągowa lub elektryczna) nie przyczyniają się do użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem (i w rezultacie winny być opodatkowane odrębnie). Mimo wszystko w obliczu zmiany przepisów eksperci zalecają, aby podatnicy gromadzili argumenty potwierdzające wskazaną w przepisie funkcję instalacji w budynku. Czas pokaże, jak do problemu odniosą się organy podatkowe. Zagadnienie to zdaje się być tym bardziej aktualne z uwagi na trwające obecnie prace mające na celu rozłączenie regulacji z pr. bud. oraz u.p.o.l.

Aleksandra Krajewska
Tomasz Kołudzki