Z pytaniem do organu podatkowego zwrócił się Podatnik, który od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej korzystał ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy VAT. Dnia 10 grudnia 2014 r. wartość dokonywanej przez Podatnika sprzedaży przekroczyła kwotę limitu określonego w art. 113 ust. 9 ustawy o VAT, przez co utracił on prawo do korzystania ze ww. zwolnienia. Od tego momentu Podatnik jest czynnym podatnikiem VAT i dokonuje opodatkowanej dostawy towarów. W okresie korzystania ze zwolnienia z art. 113 ust. 9 ustawy VAT Podatnik nie miał prawa do odliczenia VAT naliczonego od nabywanych towarów handlowych, ponieważ uważał, iż wspomniane zakupy będą związane z czynnościami zwolnionymi z VAT. W związku jednak z utratą prawa do zwolnienia sprzedaż towarów handlowych podlega opodatkowaniu według stawki właściwej, a więc przedmiotowe towary są wykorzystywane tylko do wykonywania czynności opodatkowanych.
Podatnik zadał pytanie, czy ma prawo do dokonania korekty VAT naliczonego na podstawie art. 91 ust. 7 ustawy VAT w odniesieniu do towarów i usług, które zostały nabyte z zamiarem ich wykorzystania do czynności zwolnionych z VAT (a więc nabytych jeszcze w okresie korzystania ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy VAT), a faktycznie wykorzystanych przy wykonywaniu czynności opodatkowanych (dostawach towarów), po utracie prawa do zwolnienia z art. 113 ust. 9 ustawy VAT.
Zdaniem Podatnika, ma on prawo na podstawie art. 91 ust. 7 ustawy VAT do dokonania korekty podatku naliczonego od towarów nabytych w okresie korzystania ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy VAT, a następnie wykorzystanych po utracie prawa do wspomnianego zwolnienia do wykonywania czynności opodatkowanych. Wspomniana korekta powinna być dokonana jednorazowo w deklaracji składanej za okres, w którym podatnik utracił prawo do zwolnienia z VAT, a więc w rozliczeniu za grudzień 2014 r.
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał stanowisko Podatnika za prawidłowe. Organ wskazał, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy).
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a – powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny (art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy).
Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
W myśl art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1 (150.000 zł).
Reguły dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego bądź uprawnionego do dokonania korekty zostały określone w art. 91 ustawy.
Stosownie do art. 91 ust. 7a ustawy, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty.
W przypadku towarów i usług innych niż wymienione w ust. 7a, wykorzystywanych przez podatnika do działalności gospodarczej, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 1, ust. 2 zdanie trzecie i ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 7c (art. 91 ust. 7b ustawy).
W myśl art. 91 ust. 7d ustawy, w przypadku zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i 7b, w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów, nabytych z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do obniżenia podatku należnego lub do czynności, w stosunku do których prawo do obniżenia podatku należnego nie przysługuje, i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia tej zmiany, korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła ta zmiana.
Z powyższych przepisów wynika, że zmiana przeznaczenia nabytych towarów czy usług może powodować w pewnych okolicznościach w tych przepisach wskazanych, obowiązek bądź prawo dokonania korekty odliczonego bądź nieodliczonego podatku.
W rozpatrywanej sprawie mamy więc do czynienia z sytuacją, gdy nabycie towarów nastąpiło w okresie kiedy prawo do odliczenia Podatnikowi nie przysługiwało. W związku jednak z tym, że w okresie kiedy Podatnik nie był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny zakupione towary nie zostały wykorzystane do działalności zwolnionej, lecz są przedmiotem obecnie prowadzonej działalności po zarejestrowaniu się Podatnika jako czynny podatnik VAT – są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, należy stwierdzić, że nastąpiła zmiana prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu tych towarów z uwagi na zmianę sposobu ich wykorzystania. Zmiana ta nastąpiła w grudniu 2014 r., gdyż od tego miesiąca Podatnik wykorzystuje nabyte towary wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Tym samym, na podstawie art. 91 ust. 7d ustawy Podatnik ma prawo do dokonania korekty nieodliczonego podatku poprzez jego uwzględnienie w deklaracji VAT-7 za grudzień 2014 r.
oprac.: Wojciech Zajączkowski