Skopiuj link
Z pytaniem do organu podatkowego zwróciła się Spółka, która otrzymała kwotę, tytułem zwrotu kosztów naprawienia szkód górniczych na nieruchomościach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Spółka zadała pytania, czy:
- przyznana kwota zwrotu kosztów naprawienia szkody podlega opodatkowaniu podatkiem VAT,
- na przyznaną kwotę zwrotu kosztów naprawienia szkody Spółka zobowiązana jest wystawić fakturę,
- może anulować wystawioną, przesłaną do X i zwróconą jej przez X fakturę.
Zdaniem Spółki, przyznana kwota zwrotu kosztów naprawienia szkody podlega podatkowi VAT. Przyznana kwota zwrotu kosztów naprawienia szkody winna być opodatkowana stawką podatku VAT 23 %. Spółka jest zobowiązana do wystawienia faktury, w tym wypadku refakturowania. Spółka może anulować fakturę odesłaną mu przez X.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał stanowisko Spółki za:
- nieprawidłowe – w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz sposobu dokumentowania (wystawienia faktury VAT) przyznanej Spółce kwoty, tytułem zwrotu kosztów naprawienia szkody,
- prawidłowe – w zakresie możliwości anulowania faktury VAT odesłanej Spółce.
Organ wskazał, że dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie świadczenia.
Czynności wykonywane w ramach zapobiegania szkodom górniczym, usuwania i naprawiania szkód górniczych przez podmiot zobowiązany do tych czynności zostały uregulowane przepisami Kodeksu cywilnego lub ustawy Prawo geologiczne i górnicze.
I tak w myśl art. 148 ustawy z dnia z dnia 9 czerwca 2011r. Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz. U. z 2015r., poz. 196) jeżeli poszkodowany poniósł nakłady na naprawienie szkody, odszkodowanie ustala się w wysokości odpowiadającej wartości uzasadnionych nakładów.
Natomiast zgodnie z art. 150 tej ustawy, przepisy dotyczące naprawiania szkód określonych niniejszym działem stosuje się odpowiednio do zapobiegania tym szkodom.
Powyższe unormowania wskazują zatem, że należne poszkodowanemu odszkodowanie z tytułu poniesionych przez niego nakładów na naprawienie szkody górniczej ustala się w wysokości odpowiadającej wartości uzasadnionych nakładów w rozumieniu cytowanego wyżej art. 148 ustawy Prawo geologiczne i górnicze.
Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, zwrot kosztów naprawienia szkody nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za poniesione nakłady związane z naprawieniem szkody spowodowanej ruchem zakładu górniczego, bowiem naprawienie tej szkody (uszkodzenia budynku) pozwala w konsekwencji Spółce na swobodne dysponowanie nieruchomością.
Odnosząc zatem przedstawiony stan prawny do przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego należy stwierdzić, że przyznana Spółce kwota zwrotu kosztów związanych z naprawieniem szkody wyrządzonej ruchem zakładu górniczego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie mieści się w katalogu czynności opodatkowanych wyznaczonym przez art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
Z przepisów ustawy o VAT wynika, że do wystawienia faktury VAT zobowiązany jest podmiot, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stąd stanowisko Spółki, że przyznana kwota zwrotu kosztów naprawienia szkody winna być opodatkowana podatkiem VAT oraz, że Spółka na przyznaną kwotę zwrotu kosztów winna wystawić fakturę VAT, jest nieprawidłowe.
Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura VAT sporządzona, a nie wprowadzona do obrotu prawnego (nie została doręczona adresatowi), nie jest zatem fakturą wystawioną w rozumieniu wyżej cytowanego przepisu prawnego i nie stanowi podstawy do zapłaty podatku w niej wykazanego w trybie art. 108 ust. 1 ustawy.
Należy zauważyć, że ani przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ani przepisy rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, nie regulują kwestii dotyczącej anulowania wystawionych faktur. W praktyce jednak – w drodze wyjątku – jest dopuszczalne anulowanie faktury, sprowadzające się do przekreślenia oryginału i kopii faktury oraz dokonaniu na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie.
Podatnik powinien dołożyć należytej staranności przy dokumentowaniu zaistniałych zdarzeń gospodarczych. W przypadku anulowania faktury sprzedawca (wystawca faktury) winien posiadać w swojej dokumentacji zarówno kopię, jak i oryginał dokumentu sprzedaży z dokonaną na nich adnotacją unieważniającą fakturę, która uniemożliwi ich powtórne wydanie i wykorzystanie.
Należy stwierdzić, że skoro Spółka będąca wystawcą faktury, w związku z jej zwrotem przez X, jest w posiadaniu oryginału i kopii faktury – w tym szczególnym przypadku – może anulować przedmiotową fakturę, gdyż wskazana faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego.
Wobec powyższego, stanowisko Spółki, że może anulować fakturę odesłaną mu przez X jest prawidłowe.
oprac.: Wojciech Zajączkowski
