Skopiuj link
Z pytaniem do organu podatkowego zwróciło się Nadleśnictwo, które wystawia fakturę na całość dostawy drewna, a następnie po uiszczeniu zapłaty przez klienta rozpatruje prawo do skonta i jeżeli okaże się, że klient spełnił warunek i zapłacił w ciągu 14 dni od daty wystawienia faktury udziela skonta. Operacja udzielenia skonta dokumentowana jest przez Nadleśnictwo fakturą korygującą wystawianą do faktury VAT dokumentującej dostawę drewna. Nadleśnictwo wystawia fakturę korygującą zgodnie z art. 106 ustawy o VAT „in minus”, do faktury wcześniej wystawionej na całość dostawy na rzecz danego klienta. Stosowane rozwiązanie jest bardzo uciążliwe i pracochłonne zarówno dla sprzedającego Nadleśnictwa jak i dla kupującego drewno. W celu usprawnienia procesu udzielania skonta Nadleśnictwo zamierza uwzględniać skonto rozumiane jako rabat – w wystawionej fakturze VAT dokumentującej dostawę drewna kupującemu. W przypadku, gdyby Kupujący spóźnił się z zapłatą tzn. dokonał jej po upływie 14 dni od daty wystawienia faktury tracąc prawo do skonta Nadleśnictwo wystawiałoby fakturę korektę, zwiększającą podstawę opodatkowania oraz podatek należny. Takie rozwiązanie spowodowałoby uniknięcie konieczności wystawiania i ewidencjonowania dużej ilości faktur korygujących u sprzedającego oraz potrzebę zwrotu na rachunek Kupującego nadpłat z tytułu skonta, a jednocześnie znacznie usprawniło proces ewidencji u kupującego.
Nadleśnictwo zadało pytanie, czy może zmniejszać podstawę opodatkowania o kwotę stanowiącą obniżkę cen w formie skonta w momencie wystawienia faktury na dostawę drewna.
Zdaniem Nadleśnictwa zaproponowane rozwiązanie przy 14-dniowym terminie zapłaty uprawniającym do naliczenia skonta jest neutralne dla wyliczenia podstawy opodatkowania i wysokości podatku VAT za okres rozliczeniowy (miesiąc poprzedni) i w przeciwieństwie do aktualnego rozwiązania nie generuje podwójnej pracochłonności.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał stanowisko Nadleśnictwa za nieprawidłowe. Organ wskazał, że w myśl art. 29a ust. 1 ustawy podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Jak stanowi ust. 7 tego artykułu, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:
- stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
- udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
- otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.
W oparciu o art. 29a ust. 10 ustawy, podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:
- kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
- wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
- zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
- wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1,
Wyjaśnić należy, że rabat z tytułu wcześniejszej zapłaty (skonto) ma charakter warunkowy. Jest on przyznawany pod warunkiem zawieszającym – dopiero z chwilą ziszczenia się warunku – w razie wcześniejszej zapłaty udzielany jest rabat. Jeśli zaś warunek ziszcza się już po dostawie, to wówczas rabat jest przyznawany po dokonaniu transakcji. Tym samym trzeba uznać, że nie może być uwzględniany w cenie jednostkowej już w momencie wystawienia faktury pierwotnej, a zatem również w podstawie opodatkowania. Na tym etapie nie wiadomo bowiem, czy rabat ten faktycznie zostanie przyznany, czy też nie.
Dopiero z chwilą skorzystania ze skonta istnieje podstawa prawna do uznania tego rodzaju rabatu za prawnie skuteczny. Zatem z chwilą ziszczenia się tego warunku (tzn. skorzystania ze skonta przez nabywcę) ma miejsce wpływ na podstawę opodatkowania w związku z czym należy wystawić fakturę korygującą, co potwierdza powołany art. 106j ust. 1 ustawy.
Wobec tego w sytuacji, gdy faktura wystawiona jest przed spełnieniem przez nabywcę warunków uprawniających do skonta (przed udzieleniem rabatu), w momencie dostawy powinna dokumentować całą wartość sprzedaży.
Wskazać należy, że art. 106e ust. 1 pkt 10 ustawy wymaga, aby na wystawionej fakturze znajdowała się informacja o kwocie skonta. Jednak jest to tylko informacja dla nabywcy, która nie jest jednoznaczna z udzieleniem rabatu. To na podstawie tej informacji nabywca ma prawo do określonego zachowania (zapłaty za towar dokonanej w określonym przez sprzedawcę terminie), uprawniającego go do skorzystania ze skonta. To nabywca – swoim zachowaniem – warunkuje udzielenie rabatu. Powyższe potwierdza art. 29a ust. 7 pkt 1 ustawy wskazując jednoznacznie, że podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty. A zatem nie obejmuje skont (ponieważ o udzieleniu skonta decyduje zachowanie nabywcy po wystawieniu faktury).
Taka sytuacja ma miejsce także w analizowanej sprawie, ponieważ pomimo pisemnego oświadczenia kontrahenta o dokonaniu zapłaty w terminie 14 dni od daty wystawienia faktury i uzyskania prawa do skonta, to i tak ostateczna decyzja, czy płatność zostanie dokonana w określonym terminie należy do nabywcy towaru. W rozpatrywanej sprawie Nadleśnictwo w momencie wystawienia faktury nie będzie wiedziało, czy skonto faktycznie zostanie przyznane, czy też nie – uzależnione to będzie od spełnienia przesłanki w postaci wcześniejszej zapłaty. Przyznanie skonta będzie miało charakter warunkowy, tj. od kontrahenta będzie zależało, czy zapłaci za wystawioną fakturę w terminie 14 dni od jej wystawienia.
Ze względu na fakt, że zapłata za dostarczone towary zostanie dokonana po wystawieniu faktury (warunek wcześniejszej zapłaty ziści się już po wystawieniu faktury), skonto nie będzie mogło być uwzględnione w wystawionej fakturze (tj. podstawa opodatkowania nie zostanie obniżona o skonto). Dlatego – zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy – Nadleśnictwo będzie zobowiązane wystawić fakturę korygującą, w której uwzględni skonto przyznane z tytułu dotrzymania warunku wcześniejszej zapłaty za dokonaną dostawę towarów.
A zatem, w świetle obowiązujących przepisów nie można uwzględniać skonta „od razu” w podstawie opodatkowania pierwotnie wystawionej faktury. Dopiero bowiem z chwilą zrealizowania skonta przez kontrahenta (ziszczenia się warunku) staje się ono prawnie skuteczne i tym samym wpływa na podstawę opodatkowania. W konsekwencji czego należy wystawić fakturę korygującą „in minus” do faktury wcześniej wystawionej na rzecz danego klienta.
Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku gdy zapłata za drewno zostanie dokonana po wystawieniu faktury (warunek wcześniejszej zapłaty ziści się dopiero po wystawieniu faktury) skonto nie może być uwzględnione w wystawionej pierwotnie fakturze.