Skopiuj link
Przez „media” rozumiem czynności wskazane w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT. W przepisie tym są wymienione:
dostawy energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
świadczenie usług:
– telekomunikacyjnych,
– wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy, tj.
poz. 140 – Usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody za pośrednictwem sieci wodociągowych, PKWiU 36.00.20.0,
poz. 141 – Usługi związane z handlem wodą dostarczaną za pośrednictwem sieci wodociągowych, PKWiU 36.00.30.0,
poz. 142 – Usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków, PKWiU ex 37,
poz. 143 – Usługi związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nadających się do recyklingu, PKWiU 38.11.1,
poz. 144 – Usługi związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nienadających się do recyklingu, PKWiU 38.11.2,
poz. 145 – Usługi związane z infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów innych niż niebezpieczne, PKWiU 38.11.6,
poz. 146 – Usługi związane ze zbieraniem odpadów niebezpiecznych, PKWiU 38.12.1,
poz. 147 – Usługi związane z infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów niebezpiecznych nadających się do recyklingu, PKWiU 38.12.30.0,
poz. 148 – Usługi związane z obróbką odpadów innych niż niebezpieczne w celu ich ostatecznego usunięcia, PKWiU 38.21.10.0,
poz. 149 – Usługi związane z usuwaniem odpadów innych niż niebezpieczne, PKWiU 38.21.2,
poz. 150 – Usługi związane z przetwarzaniem pozostałych odpadów niebezpiecznych, PKWiU 38.22.19.0,
poz. 151 – Usługi związane z unieszkodliwianiem odpadów promieniotwórczych i pozostałych odpadów niebezpiecznych, z wyłączeniem usług zagospodarowania odpadów promieniotwórczych (ponownego przetwarzania paliw i odpadów) (PKWiU ex 38.22.21.0), PKWiU ex 38.22.2,
poz. 153 – Pozostałe usługi związane z rekultywacją oraz specjalistyczne usługi w zakresie kontroli zanieczyszczeń, PKWiU 39.00.2,
poz. 174 – Usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu, PKWiU 81.29.12.0,
poz. 175 – Pozostałe usługi sanitarne, PKWiU 81.29.13.0,
– najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
– ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
– stałej obsługi prawnej i biurowej,
– dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.
Zgodnie z treścią art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT obowiązek podatkowy dla ww. czynności powstaje z chwilą wystawienia faktury.
Jak wynika z powyższego obowiązek podatkowy przy sprzedaży mediów powstaje z momentem wystawienia faktury dla tych czynności. Warto podkreślić, że moment wykonania świadczenia nie ma żadnego wpływu na moment obowiązku podatkowego, który uzależniony jest przede wszystkim od wystawienia faktury. Jednak gdyby podatnik nie wystawił faktury, to obowiązek podatkowy powstanie w terminie, w którym faktura powinna być wystawiona, a gdy takiego terminu nie określono, to wówczas powstanie z chwilą upływu terminu płatności. W myśl art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa m.in. w ust. 5 pkt 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.
Powyższy przepis zapobiega sytuacji, w której podatnik nie wystawił, bądź nie chce wystawić faktury. Wówczas najczęściej jej brak spowoduje powstanie obowiązku podatkowego z chwilą upływu terminu płatności.
Należy zauważyć, że przepisy nie normują sytuacji, gdy umowa wskazuje na zapłatę należności za media w terminie wskazanym na wystawionej fakturze, a faktura nie jest wystawiana. Jeśli w umowie nie wskazano terminu do wystawienia faktury, a faktura nie zostanie wystawiona, to obowiązek może nigdy nie powstać. Należy jednak wówczas mieć na uwadze przepisy dotyczące nadużycia prawa – art. 5 ust. 4 i 5 ustawy o VAT. W takiej sytuacji tolerowanie nie wystawiania faktury może być przez organy podatkowe potraktowane jako nadużycie prawa.
Przypomnieć również trzeba, że w myśl art. 106i ust. 7 ustawy o VAT, faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed:
- dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;
- otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.
Natomiast zgodnie z art. 106i ust. 8 ww. ustawy przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.
Oznacza to, że w przypadku sprzedaży mediów fakturę można wystawić w każdym momencie przed wykonaniem świadczenia, nawet wiele miesięcy wcześniej. Trzeba jednak pamiętać, że jej wcześniejsze wystawienia pociąga za sobą powstanie obowiązku podatkowego, a w konsekwencji konieczność zapłaty podatku VAT wynikającego z takiej faktury.
Dodatkowo należy zauważyć, że w przypadku sprzedaży mediów otrzymanie zapłaty przed terminem płatności lub przed wystawieniem faktury nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego, co jest wyjątkiem w transakcjach podlegających podatkowi VAT. Bowiem jak wynika z przepisu art. 19a ust. 8 ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4. Owo zastrzeżenie skutkuje tym, że pomimo zainkasowania należności obowiązek podatkowy wówczas nie powstanie.
Wojciech Zajączkowski