Skopiuj link
Liderem w projekcie była Akademia, która po zakończeniu inwestycji stała się właścicielem budynku dydaktyczno-badawczy i kulturalny wraz z wszystkimi instalacjami i przyłączami na działkach; znajdujący się pod budynkiem parking podziemny; miejsca postojowe przed budynkiem; system telewizji dozorowej wewnątrz budynku, na zewnątrz budynku. Natomiast parking naziemny z instalacją oświetlenia elektrycznego, szlabanem i instalacją szlabanu wjazdowego jest własnością Partnera, którym został Uniwersytet.
Zgodnie z umową Partnerską Lider projektu był umocowany do podejmowania w imieniu Partnerów czynności związanych z realizacją projektu, w tym w szczególności: reprezentowania Partnerów wobec instytucji zajmujących się opiniowaniem, przyjmowaniem i przyznawaniem dofinansowania; prowadzenia postępowań w sprawie wyboru wykonawców zamówienia; zawarcia umów z wykonawcami; prowadzenia wszelkich spraw związanych z realizacją przedmiotowego projektu, jego obsługą finansową i merytoryczną; otworzenia i prowadzenia rachunków bankowych do prowadzenia projektu; prowadzenia rachunkowości projektu; prowadzenia obsługi administracyjnej projektu; występowania przed organami administracyjnymi.
Projekt finansowany jest ze środków unijnych oraz środków własnych Partnerów. Lider uprawniony jest do otrzymywania środków przyznanego dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Zgodnie z umową Partnerską Uniwersytet przekazywał środki własne na otwarty przez Lidera rachunek bankowy jako „wkład własny” po otrzymaniu od Lidera dokumentów potwierdzających wykonanie projektu, w części dotyczącej Uniwersytetu. Wszystkie faktury związane z realizowanym projektem wystawiane były na Lidera. Rozliczenie miedzy partnerami nastąpi po zakończeniu inwestycji na podstawie dokumentu PT (Protokół przekazania-przyjęcia środka trwałego).
Akademia Sztuk Pięknych skierowała wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, w którym zawarła następujące pytania:
1. Czy przekazanie środków przez Partnera Liderowi powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług?
W przypadku odmiennego stanowiska niż stanowisko własne:
2. Czy Wnioskodawca ma możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z częścią dotyczącą Uniwersytetu?
Zdaniem Akademii, Lider wraz z Uniwersytetem jako Partnerem wspólnie realizują projekt i wszystkie działania wynikające z umowy porozumienia ukierunkowane są na osiągniecie wspólnego celu-projektu stanowiącego inwestycję celu publicznego. Akademia nie świadczy żadnej usługi na rzecz Uniwersytetu, zaś wkład finansowy Partnera przekazany Liderowi nie stanowi podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.
Odnośnie drugiego pytania stwierdziła, że skoro Akademia nie świadczy żadnej usługi na rzecz Uniwersytetu, a wkład finansowy Partnera przekazany Liderowi nie stanowi podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1. To, z uwagi na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki określonej w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z czynnościami opodatkowanymi, w odniesieniu do projektu, którego dotyczy przedmiotowy wniosek wnioskodawczyni nie ma możliwości odliczenia podatku VAT w części dotyczącej Uniwersytetu.
Organ podatkowy uznał za nieprawidłowy ww. podgląd Akademii. Zdaniem organu Akademia prowadzi budowę, zawiera umowy z wykonawcami i wszystkie faktury wystawiane są na nią. W istocie to ona odsprzedaje usługę budowlaną na rzecz Partnera, podlegającą opodatkowaniu, stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Zatem przekazane jej środki własne (finansowych) przez Partnera są kwotą należną z tytułu usług związanych z budową parkingu nadziemnego świadczonych przez Lidera w ramach zawartej umowy partnerskiej.
Akademia zaskarżyła ww. interpretację do WSA w Gliwicach, który w wyroku z dnia 15 grudnia 2015 r. sygn. akt III SA/Gl 1493/15 uchylając interpretację indywidualną orzekł, że „to, że partner i lider w umowie o współpracy zachowują odrębny status podatników podatku od towarów i usług nie może przesądzać, że lider wykonując swoje obowiązki wynikające z umowy wobec partnera świadczy odpłatną i ekwiwalentną usługę dystrybucji kosztów. Rozliczenie kompleksowe całej inwestycji w zakresie podatku od towarów i usług odbywa się bowiem na linii pomiędzy stronami umowy współpracy (reprezentowanymi przez lidera), a wykonawcami. W tym stosunku prawnym dochodzi do świadczenia usług i dostaw towarów objętych podatkiem VAT. Tylko te zdarzenia podlegają ustawie o VAT. Rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia, jeśli nie towarzyszy im świadczenie usługi, nie mogą być same przez się potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.
Powyższy wyrok został zaskarżony przez Ministra Finansów do NSA. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 08.02.2018 r. sygn. akt I FSK 546/16 utrzymał w mocy ww. rozstrzygnięcie WSA oddalając skargę organu podatkowego.
Kolejny raz przyczyną sporu z organami podatkowymi jest podatkowe ujęcie rozliczeń podatników współpracujących w ramach umowy kooperacyjnej.
W orzecznictwie sądów administracyjnych wielokrotnie podkreślano, że pomimo braku przepisów dotyczących podatkowych konsekwencji działalności konsorcjów dla celów interpretacji art. 8 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie przedmiotu opodatkowania należy przede wszystkim uwzględniać cel takich porozumień gospodarczych, a nie dokonywać wyodrębniania, na potrzeby podatkowe poszczególnych czynności służących realizacji tego celu. Wynika to z orzeczeń NSA z dnia 09.10.2008 r. sygn. akt I FSK 291/08, czy z dnia 29.02.2012 r. w sygn. akt I FSK 562/11.
Działań realizowanych w ramach współpracy (kooperacji) nie można dla celów VAT wydzielać, lecz należy rozpatrywać ich charakter jako wspólne i złożone działanie, które dla celów ekonomicznych powinno być uznawane jako całość.
Dlatego też należy podzielić pogląd zaprezentowany w ww. orzeczeniach, iż czynności polegające na rozliczeniu (zwrotu) kosztów pomiędzy między konsorcjantami nie stanowią odpłatności za świadczenie usług, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT i winny być dokumentowane innym niż faktura dokumentem rozliczeniowym.
Wojciech Zajączkowski
