Pierwsze ważne wyłączenie, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników. Wyjątek dotyczy umów składek w zakresie niektórych grup ryzyka (w tym, między innymi, umów ubezpieczenia wypadku oraz umów ubezpieczenia choroby), jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy, możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy oraz wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

Tak więc, podatnicy mogą zaliczać do podatkowych kosztów uzyskania przychodów składki na ubezpieczenie pracowników w podróży (w tym podróży zagranicznej), jedynie w zakresie w jakim dotyczą one wskazanych rodzajów ryzyka (a więc składki na ubezpieczenie na życie, składki ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe będące uzupełnieniem ubezpieczeń na życie, składki na ubezpieczenia wypadku oraz składki na ubezpieczenia choroby), o ile spełnione są opisane wyżej trzy warunki. W pozostałym zakresie składki na ubezpieczenie pracowników w podróży nie mogą być zaliczane do podatkowych kosztów uzyskania przychodów (przykładowo interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 17.03.2016 r., ILPB3/4510-1-4/16-4/KS). Za ujęciem wydatku w koszty podatkowe przemawia fakt, że pracodawca, finansując pracownikowi ubezpieczenie, którego celem jest zabezpieczenie przed ewentualnymi wydatkami związanymi ze zwrotem niezbędnych kosztów leczenia pracownika za granicą, w istocie zabezpiecza siebie przed koniecznością ponoszenia tych kosztów (z własnych środków).

Co do przykładowo wydatku na ubezpieczenie bagażu, to ubezpieczenie to ma charakter majątkowy. Zostało ono sklasyfikowane w dziale II grupa 7 załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej – Ubezpieczenia przedmiotów w transporcie, obejmujące szkody na transportowanych przedmiotach, niezależnie od każdorazowo stosowanych środków transportu. Tym samym, jest to ubezpieczenie spoza katalogu umożliwiającego zaliczenie składek do kosztów uzyskania, a więc składki nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Kosztem byłoby natomiast ubezpieczenie bagażu firmowego – jeżeli pracownik miałby w podróży towary należące do pracodawcy, np. sprzęt elektroniczny czy dokumenty dla klienta, ubezpieczenie tych towarów stanowiłoby koszt uzyskania przychodu pracodawcy.

Natomiast, wydatki na zakup polis ubezpieczeniowych dla właściciela firmy jako przedsiębiorcy (takich jak: polisy dotyczące leczenia, NNW, OC w podróży czy ubezpieczenia bagażu) nie stanowią wydatków poniesionych w celu uzyskania przychodu. Nie są to także wydatki ponoszone w celu zachowania ani zabezpieczenia źródła przychodów według stanowisk organów podatkowych. (m.in. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 16.11.2010 r., ILPB1/415-925/10-3/TW).

dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy