Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn przewidują wymóg udokumentowania darowizny pieniężnej dowodem przelewu lub przekazu pocztowego. Wymóg ten nie oznacza jednak, że w przypadku zgłaszania nabycia majątku i chęci skorzystania ze zwolnienia podatnik ma obowiązek dołączania dokumentów. Jak wynika z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nabycie darowizny środków pieniężnych od członków najbliższej rodziny może zostać zwolnione z podatku pod warunkiem zgłoszenia nabycia tej darowizny do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego oraz udokumentowania jej otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Jednym z warunków zastosowania zwolnienia od podatku jest zatem udokumentowanie otrzymania środków pieniężnych we wskazany w powołanym przepisie sposób. Natomiast z treści art. 4a ustawy, jak i żadnego innego przepisu, nie wynika, że dowód udokumentowania (np. potwierdzenie przelewu) musi zostać załączony do zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych w momencie jego składania. Podatnik może zostać wezwany do jego okazania lub przesłania do organu podatkowego w terminie późniejszym, np. na żądanie organu podatkowego w toku prowadzonych czynności sprawdzających. Urzędy skarbowe akceptują dwie formy zgłoszeń: papierowe i elektroniczne. Udostępniona w e-US usługa „pismo ogólne” pozwala użytkownikom serwisu na przekazywanie do organów Krajowej Administracji Skarbowej pism w formie elektronicznej dowolnych załączników, zatem również w tym przypadku, nie ma przeszkód by potwierdzenie przelewu zostało przesłane do urzędu skarbowego za pośrednictwem tego serwisu.

Artykuł 4a ustawy podatku od spadków i darowizn pozwala zwolnić darowizny od najbliższej rodziny (w tym wstępnych – rodziców i rodzeństwa) z podatku od spadków i darowizn, o ile w sześciomiesięcznym terminie zgłoszą tę darowiznę organowi podatkowemu. Przepisy nie wyłączają z tego zwolnienia również innych niż pieniężne darowizn, np. przedsiębiorstwa w spadku. Nie ma zatem przeszkód, by darowizna udziału w przedsiębiorstwie w spadku od rodzeństwa czy rodzica korzystała ze zwolnienia. Najczęściej warunkiem skorzystania z tego zwolnienia jest zgłoszenie (SD-Z2), obowiązek zgłoszenia nie obejmuje jednak przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron (art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy) a więc jeśli darowizna przedsiębiorstwa zostanie dokonana w formie aktu notarialnego, to podatnik nie musi dokonywać zgłoszenia (art. 4a pkt 4 ustawy).

Jeśli zaś, chcielibyśmy przekazać w ramach prezentu świątecznego darowiznę osobom spoza najbliższej rodziny, np. przybyłym w okresie świątecznym dalszym krewnym, to obowiązek zapłaty podatku spoczywa na obdarowanym, jeżeli nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych przekracza:

1) 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2) 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

3) 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Tym samym w przypadku osób należących do III grupy możliwe jest zastosowanie zwolnienia do tej wysokości w przypadku przekazania środków pieniężnych. Ponad tą kwotę należy uiścić podatek. Warto więc zorientować się w przypadku, kiedy jesteśmy obdarowanymi, od kogo z punktu widzenia pokrewieństwa otrzymaliśmy w ostatnich miesiącach darowiznę, aby odpowiednio dopełnić obowiązków podatkowych.
dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy