Zgodnie z przepisem art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 Prawa przedsiębiorców, pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a Ustawy o VAT. Możliwa jest zapłata w mechanizmie podzielonej płatności wyłącznie samej kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT wykazanej na fakturze. Wówczas wskazana w komunikacie przelewu kwota brutto będzie równa kwocie podatku. Ma to zwykle zastosowanie przy fakturach walutowych wystawianych pomiędzy polskimi podatnikami.

Podatnik może po zidentyfikowaniu błędnych rozliczeń płatności realizowanych w poprzednich okresach rozliczeniowych, podjąć decyzję o konieczności skorygowania błędnych płatności, tak aby zapobiec negatywnym konsekwencjom podatkowym, w tym zakresie, tj. nie uznawania przedmiotowych wydatków za koszty podatkowe. W tym celu, powinien uzgodnić z kontrahentem zwrot wartości podatku VAT zapłaconego w przeszłości bez wykorzystania mechanizmu podzielonej płatności i dokonać ponownej płatności VAT zgodnie z wytycznymi wynikającymi z ustawy VAT. Zwrot kwot odpowiadających błędnie zrealizowanych płatności powinien następować na rachunek bankowy podatnika.

Organy podatkowe potwierdzają, że taki mechanizm działania podatnika wobec kontrahenta stanowi swoistą „korektę” pierwotnej, błędnej płatności zrealizowanej z pominięciem MPP i zakłada ponowny przelew kwoty podatku VAT wykazanej na otrzymanej od kontrahenta fakturze na rachunek VAT. Ponowny przelew przez podatnika zapłaty należności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności doprowadzi do rozliczenia przez kontrahenta całej kwoty podatku wynikającej z faktury i w konsekwencji spowoduje osiągnięcie głównego celu wprowadzenia przepisów dotyczących MPP, tj. zapobieganie próbom wyłudzenia VAT (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 7 lutego 2023 r., sygn.0111-KDIB2-1.4010.743.2022.1.BJ).

Takie działanie, czyli dokonanie przez podatnika ponownej płatności na rzecz kontrahenta z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności otwiera drogę do możliwości zaliczenia przez podatnika do kosztów podatkowych wydatków wynikających z zapłaconej faktury. Oczywiście, zaliczenie do kosztów podatkowych możliwe będzie natomiast w roku dokonania prawidłowych płatności z zachowaniem mechanizmu podzielonej płatności, również w przypadku sumy odpisów amortyzacyjnych dokonanych przed tym okresem (i wyłączonych do tego okresu z kosztów uzyskania przychodów).

Stanowiska organów podatkowych mogą mieć duże znaczenie dla podatników, którzy stracili już nadzieje na ujęcie w kosztach niektórych płatności, warto więc szczególnie przed zamknięciem roku sprawdzić, czy płatności zostały właściwie rozliczone, jeśli nie to można w 2023 roku po ustaleniu z wystawcą faktury dokonać korekty przelewu i przywrócić koszty podatkowe.
dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy