Na dzień dzisiejszy od sprzedaży mieszkania z rynku wtórnego np. dwóm kupującym notariusz pobierze 2% podatek PCC jednorazowo, który będzie jednak wspólnym zobowiązaniem obydwu kupujących, niezależnie od ich wzajemnych powiązań (art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a PCC). Każdy z kupujących ma prawo i obowiązek zapłacić ten podatek, ale zapłata przez jednego z nich zwalnia z obowiązku drugiego. Wzajemne rozliczenia kupujących są jedynie kwestią porozumienia między nabywcami.

Zmiany w PCC zostały wprowadzone do nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami, dokładniej jest to ustawa o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw. W przypadku rynku pierwotnego, czyli mieszkań deweloperskich, nie było obowiązku uiszczania podatku PCC i nadal nie będzie ale chodzi o zmianę przy zakupie mieszkań z rynku wtórnego.

Zmiana, która jest w trakcie zatwierdzania przez Sejm polega na zniesieniu 2% PCC w przypadku sprzedaży prawa własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu dotyczącego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Jak wynika z art. 2 pkt 4 lit. a ustawy PCC, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych (PCC) czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług. W związku zatem z faktem, że sprzedaż mieszkania z rynku pierwotnego podlega opodatkowaniu VAT, notariusz nie powinien od tej czynności naliczać podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Zakup nowego mieszkania od dewelopera jest obciążony 8-proc. VAT (do 150 mkw jego powierzchni).

Wyższa zaś będzie stawka podatku PCC (6%) w przypadku hurtowego zakupu szóstego i kolejnego lokalu mieszkalnego (kupowanego w jednym lub kilku budynkach wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej) lub udziałów w tych lokalach. Wyższa stawka stosowana będzie zarówno przy nabyciu na rynku wtórnym, jak i pierwotnym, gdzie dotychczas nie była stosowana. Przykładowo: przy zakupie mieszkania o wartości 600 tys. złotych, podatek wyniósłby aż 36 tys. zł. Celem tych zmian jest zapobieganie negatywnym zjawiskom ograniczającym dostępność mieszkań dla osób kupujących nieruchomości na własne cele mieszkaniowe, takim jak pakietowe nabywanie lokali na rynku pierwotnym. Ograniczenia nie będą dotyczyć dziedziczenia, darowizn, wyroku sądu czy egzekucji zobowiązania. Nie obejmą także nabywania lokali przez gminy i inne podmioty w celu wynajmowania w ramach najmu społecznego, ani nabywania w wyniku stosowania tzw. odwróconej hipoteki czy renty dożywotniej.

dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy