Przypomnijmy, iż na mocy art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie zdrowotne, z wyjątkiem składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym na podstawie ustawy z o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:
 a) z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym,
b) za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w formie liniowej
– przy czym łączna wysokość tych składek zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć w 2023 roku 10200 zł (w 2022 r. limit ten wynosił 8700 zł).
Korekty dokonuje się w części, w jakiej kwota składek zdrowotnych zaliczona do kosztów podatkowych mieści się w tej nadpłacie. Jeżeli zatem np. podatnik zaliczył do kosztów składki w kwocie 8700 zł, ale zapłacił 20000 zł składek i otrzymał zwrot 5000 zł będzie to neutralne podatkowo. Obowiązek doliczenia do dochodu zwróconych kwot w zeznaniu rocznym za 2023 r. (zgodnie z art. 45 ust. 3a ustawy PIT) występuje, jeżeli składki podatnik odliczał od podstawy obliczenia podatku. Doliczenia dokonuje się w części, w jakiej kwota składek zdrowotnych odliczonych od podstawy obliczenia podatku mieści się w tej nadpłacie. Jeżeli zwrot poniesionych wydatków dotyczyłby kosztów, które zgodnie z przepisami podatkowymi nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, wówczas zwrócone wydatki nie będą dla podatnika przychodem podatkowym. W przypadku zaliczania zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne w trakcie roku podatkowego do kosztów uzyskania przychodów otrzymaną z ZUS nadpłatę tych składek należy zaewidencjonować jako pozostały przychód z prowadzonej działalności gospodarczej, ujmując jego wartość w kol. 8 PKPiR.

W przypadku ryczałtu zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej za 2022 r. (wynikającej z rocznego jej rozliczenia) powoduje obowiązek doliczenia do przychodów zwróconych kwot w zeznaniu rocznym za 2023 r. (zgodnie z art. 21 ust. 2a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.). Doliczenia dokonuje się w części, w jakiej kwota składek zdrowotnych odliczonych od przychodów mieści się w tej nadpłacie (50%). W konsekwencji, zgodnie z art. 22 ust. 7c ustawy PIT w podatku liniowym zwrot składek oznacza konieczność korekty kosztów na bieżąco, o ile podatnik jest wciąż tak opodatkowany lub zrobienia korekty zeznania za poprzedni rok, jeżeli zmienił formę opodatkowania, zakończył działalność lub odliczał składki od dochodu, na ryczałcie – zwrot składek oznacza konieczność doliczenia składek w PIT-28 składanym za rok 2023 r. (50% zwrotu).
dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy